บันทึกการเรียนครั้งที่ 2

 วันพุธ ที่ 24 เมษายน 2561

เวลา 08.30-11.30 น.

_________________________________

ความรู้ที่ได้รับ

   ความหมายของการบริหารการศึกษา(Education Administration) 

"การบริหารการศึกษา" แยกออกเป็น 2 คำ คือ การบริหาร และ การศึกษา 

•  “การบริหาร” คือ การดำเนินงานของกลุ่มบุคคลเพื่อให้บรรลุจุดประสงค์ที่วางไว้
•  “การศึกษา” คือ การพัฒนาคนให้มีคุณภาพ ทั้งความรู้ ความคิด ความสามารถ และความเป็นคนดี

     * เมื่อนำความหมายของ “การบริหาร” มารวมกับความหมายของ “การศึกษา” ก็จะได้ว่า “การดำเนินงานของกลุ่มบุคคล เพื่อพัฒนาคนให้มีคุณภาพ ทั้งความรู้ ความคิด ความสามารถ และความเป็นคนดี

     หลักการ/แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการบริหารสถานศึกษา

1. การกำหนดจุดหมาย ผลที่คาดหวัง หรือภาพความสำเร็จของการบริหารและการจัดการที่ดี (Goal / Expected / Output)
2. กระบวนการบริหารและการจัดการที่ดี (Process)
3. ทรัพยากรในการบริหารจัดการที่ดี (Input / Resource)
4. ระบบควบคุม (Feedback / Control System)
5. ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จในการบริหารและการจัดการที่

     การบริหารเป็นทั้งศาสตร์และศิลป์ (Science and arts)

• เป็น ศาสตร์ เพราะ มีหลักการ กฎเกณฑ์ และทฤษฏีที่เชื่อถือได้ เกิดจากการศึกษาค้นคว้าเชิงวิทยาสาสตร์
• เป็น ศิลป์ เพราะต้องทำงานกับคน ต้องเลือกใช้วิธีการให้เหมาะสมกับแต่ละบุคคล ต้องฝึกให้ชำนาญ จึงต้องประยุกต์ใช้อย่างมีศิลป์

     ทฤษฏีที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการสถานศึกษา

ทัศนะดั้งเดิม (Classical viewpoint)

• การบริหารเชิงวิทยาศาสตร์ 

Frederick. W. Taylor (เทเลอร์) บิดาแห่งการบริหารเชิงวิทยาศาสตร์ ได้เสนอ หลัก 4 ประการ
1. ใช้วิธีทางวิทยาศาสตร์ มีการแยกวิเคราะห์งาน
2. มีการวางแผนการทำงาน 

3. คัดเลือกคนทำงาน 

4. ใช้หลักการแบ่งงานกันทำระหว่างฝ่ายบริหารกับฝ่ายปฏิบัติ

• การจัดการเชิงบริหาร

- Henry Fayol : หลักการบริหาร 14 หลักการ และขั้นตอนการบริการ POCCC 

- Chester Barnard : ทฤษฏีการยอมรับอำนาจหน้าที่
-  Luther Gulick : ใช้หลักการของ Fayol โดยใช้คำย่อว่า POSDCoRB ซึ่งเป็นหน้าที่ 7 ประการ

•  การบริหารแบบราชการ

- Max Weber พัฒนาหลักการจัดการแบบราชการ 

1. มีกฎระเบียบข้อบังคับเพื่อควบคุมการตัดสินใจ
2. ความไม่เป็นส่วนตัว
3. แบ่งงานกันทำตามความถนัด ความชำนาญเฉพาะทาง
4. มีโครงสร้างการบังคับบัญชา
5. ความเป็นอาชีพที่มั่นคง
6. มีอำนาจหน้าที่ในการตัดสินใจ โดยมีกฎระเบียบรองรับ
7. ความเป็นเหตุเป็นผล

ทัศนะเชิงพฤติกรรม (Behavioral viewpoint)

• ทฤษฏีพฤติกรรมระยะเริ่มแรก 

- Hugo Munsterberg บิดาแห่งจิตวิทยาอุตสาหกรรม ใช้หลักจิตวิทยาในการจำแนกคนงานให้เหมาะสมกับงาน
- Mary Parker Follett นักปรัชญาแห่งเสรีภาพของบุคคล เน้นสภาพแวดล้อมในการทำงานและการมีส่วนร่วม

• การศึกษาที่ฮอว์ธอร์น 

- การทดลองของบริษัท เวสเทิร์น อิเล็กทริก ที่เมืองฮอว์ธร์น เพื่อศึกษาเกี่ยวกับผลของแสงไฟต่อประสิทธิภาพในการทำงาน
- ในช่วงท้ายของการทดลอง Elton Mayo ร่วมทำการทดลอง สรุปข้อค้นพบว่า
- เงินไม่ใช้สิ่งจูงใจสำคัญเพียงอย่างเดียว
- กลุ่มไม่เป็นทางการมีอิทธิพลต่อองค์การ

• ความเคลื่อนไหวเชิงมนุษยสัมพันธ์ 

- Abraham Maslow : มาสโลว์ ทฤษฏีลำดับขั้นความต้องการ
- Douglas McGregor : แมคเกรเกอร์ 

- ทฤษฏี X มองว่าคนไม่ชอบทำงาน เลี่ยงความรับผิดชอบ
- ทฤษฏี Y มองว่า คนจะให้ความร่วมมือถ้าพอใจในสภาวะการทำงาน

• หลักพฤติกรรมศาสตร์

- นำไปทดสอบแล้วจะเสนอให้นักบริหารนำไปใช้ เช่น ทฤษฏีการตั้งเป้าหมาย ของ Locke

ทัศนะเชิงปริมาณ (Quantitative viewpoint)

• การบริหารศาสตร์ 

- มุ่งเพิ่มความมีประสิทธิผลในการตัดสินใจจากการใช้ตัวแบบคณิตศาสตร์และวิธีการเชิงสิติ ซึ่งแพร่หลายได้รวดเร็วเนื่องจากความก้าวหน้าทางคอมพิวเตอร์ที่สามารถวิเคราะห์ข้อมูลได้อย่างซับซ้อนมากขึ้น

• การบริหารปฏิบัติการ

- ยึดหลักการบริหารกระบวนการผลิตและให้บริการ
- กำหนดตารางการทำงาน
- วางแผนการผลิต
- การออกแบบอาคารสถานที่ การประกันคุณภาพ
- การวิเคราะห์รายการ ตัวแบบเครือข่ายการทำงาน การวางแผน และควบคุมโครงการ

• ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร

- สารสนเทศบริหารศาสตร์ MIS เน้นการนำเอาระบบข้อมูลสารสนเทศโดยอาศัยเครื่องคอมพิวเตอร์มาใช้ในการบริหาร (Computer based information system : CBISs)

ทัศนะร่วมสมัย (Contemporary viewpoint)

• ทฤษฏีเชิงระบบ

ระบบแบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ คือ ระบบเปิดและระบบปิด
- ระบบเปิดและระบบปิดไม่ได้แยกออกจากกัน มีลักษณะอยู่ 9 ประการ
- มีปัจจัยป้อนเข้าจากภายนอก
- มีกระบวนการที่ก่อให้เกิดผลผลิต
- ปัจจัยป้อนออกเป็นผลผลิตหรือบริการ
- มีวงจรต่อเนื่อง
- มีการต่อต้านแนวโน้มสู่ความเสื่อมของระบบ
- ข้อมูลย้อนกลับเพื่อการปรับตัว
- มีแนวโน้มสู่ความสมดุล
- มีแนวโน้มสู่คามซับซ้อน 

 - มีหลายเส้นทางเพื่อบรรลุจุดมุ่งหมาย

• ทฤษฏีการบริหารตามสถานการณ์

-  หลักการบริหารงานที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับสถานการณ์หนึ่งๆ เท่านั้นในสถานการณ์ที่ต่างไป ผู้บริหารอาจกำหนดหลักการจากการวิเคราะห์ลักษณะเฉพาะของแต่ละสถานการณ์เพื่อกำหนดแนวทางให้เหมาะสมกับโครงสร้าง เป้าหมายและผู้ปฏิบัติงานในองค์การ

• ทัศนะที่เกิดขึ้นใหม่

- ทฤษฏี Z ทฤษฏีการบริหารแบบญี่ปุ่น โดย William Ouchi โดยรวมหลักการบริหารแบบอเมริกันรวมกับแบบญี่ปุ่นมีหลักการสำคัญคือ ความมั่นคงในงาน การมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ รับผิดชอบปัจเจกบุคคล เลื่อนตำแหน่งช้า ควบคุมไม่เป็นทางการ แต่วัดผลเป็นทางการ สนใจภาพรวมและครอบครัว

การประยุต์ใช้

     สามารถนำหลักการ แนวคิดและทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการบริหารสถานศึกษาไปปรับใช้ได้จริงในการทำงานในอนาคต เพื่อให้การบริหารงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเห็นถึงข้อแตกต่างของระบบราชการได้ชัดขึ้น

การประเมินผล

• ประเมินตนเอง   ตั้งใจเรียน จดบันทึกตามที่อาจารย์สอน
• ประเมินเพื่อน   เพื่อนๆให้ความสนใจในเนื้อหาที่เรียน สอบถาม
• ประเมินครูผู้สอน   อธิบายฟังเข้าใจง่าย มีการยกตัวอย่างให้เสมอ

บันทึกการเรียนครั้งที่ 1

 วันพุธ ที่ 18 เมษายน 2561

เวลา 08.30-11.30 น.

____________________________

ความรู้ที่ได้รับ

     วันนี้เป็นการเรียนคาบแรกในวิชาEAED5401 การบริหารจัดการสถานศึกษาระดับปฐมวัย อาจารย์ได้แนะแนวการสอนในรายวิชา(Course Syllabus) และอธิบายกิจกรรมการเรียนการสอนในแต่ละสัปดาห์ การมอบหมายงาน ทั้งงานกลุ่มและงานดี่ยว รวมไปถึงเกฑณ์การประเมินคะแนน พร้อมแจกใบปั๊มการมาเรียน

คำอธิบายรายวิชา 

     ความหมาย ความสำคัญ แนวคิด หลักการ และทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการสถานศึกษา ประเภทของสถานศึกษาปฐมวัย บทบาท หน้าที่ของผู้บริหาร รูปแบบการบริหารสถานศึกษาปฐมวัย การจัดโครงสร้างขององค์การ การจัดระบบงานบริหาร บุคลิกภาพคุณลักษณะและสมรรถนะของผู้บริหาร การดำเนินการจัดตั้งสถานรับเลี้ยงเด็ก ศูนย์พัฒนาเด็กและสถานศึกษาปฐมวัย การนิเทศและติดตามผลการปฏิบัติงานของบุคลากร การทำงานร่วมกับผู้ปกครอง ท้องถิ่นและชุมชน และการรณรงค์เพื่อการส่งเสริมการจัดการศึกษาปฐมวัย

การประยุต์ใช้

     นำเอาความรู้แนวการสอนในวันนี้ ไปเตรียมความพร้อมทำความเข้าใจในเนื้อหาบทเรียนล่วงหน้ามาก่อนเรียน

การประเมินผล

• ประเมินตนเอง   ตั้งใจฟังแนะแนวการสอน และจดบันทึกลงสมุด
• ประเมินเพื่อน   เพื่อนๆตั้งใจฟัง คอยตอบคำถาม 
• ประเมินครูผู้สอน   อาจารย์มีการเตรียมสื่อวัสดุอุปกรณ์การสอนมาเป็นอย่างดี อธิบายเข้าใจง่าย แต่งกายสุภาพ